INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Romuald Kadłubowski h. Belina  

 
 
2. poł. XVIII w. - 2. poł. XVIII w.
Biogram został opublikowany w latach 1964-1965 w XI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 
Kadłubowski Romuald h. Belina (2. poł. XVIII w.), konfederat barski, podsędek ziemski wyszogrodzki. Syn Wojciecha i Ludwiki Jaroszewskiej (wg Wielądka, Eleonory Koziebrodzkiej). Był dziedzicem Zaborowa w woj. mazowieckim. Jako komornik wyszogrodzki został 15 VII 1769 r. w Zakroczymie obrany marszałkiem ziemi zakroczymskiej. Tegoż jeszcze dnia K. wydał uniwersał, w którym określał wysokość podatków i wypraw zbrojnych oraz przepisywał konfederatom strój, oporządzenie i uzbrojenie. Oddział zbrojny, którym osobiście dowodził, liczył ok. 300 koni. Przez kilka pierwszych miesięcy chodził razem z Józefem Sawą-Calitiskim i odbył z nim na północnym Mazowszu w drugiej połowie lipca i w sierpniu kilka dość pomyślnych potyczek. W drugiej połowie sierpnia, gdy Ignacy Malczewski, marszałek wielkopolski, projektował w tajemnicy uderzenie na Warszawę, K. w ramach tej akcji z kilkuset ludźmi osłaniał stolicę od wschodu, a jednocześnie czynił poruszenia symulujące atak na Pragę. Weymarn, zaniepokojony ruchami K-ego, któremu propaganda konfederacka przypisywała 8000 ludzi, wysłał przeciwko niemu dopiero co przybyłego z Rosji A. Suworowa. W tej pierwszej swej akcji bojowej na ziemiach polskich Suworow zaskoczył K-ego w widłach Bugu i Wisły niedaleko Zakro-czymia i rozproszył cały jego oddział (w ostatnich dniach sierpnia). Utraciwszy w tym spotkaniu tylko kilku wziętych do niewoli, K. zebrał pod osłoną Bugu, na północnym jego brzegu, rozproszony oddział i krążył na początku września w okolicach Zakroczymia, Nasielska i znów podchodził pod samą Warszawę i Pragę. Na dużym odcinku Wisły pozabierał wszystkie promy i wciąż alarmował warszawskie posterunki wojskowe, a z pastwisk podstołecznych urywał konie z oddziałów rosyjskich i królewskich. Ok. 25 IX Drewicz zniszczył doszczętnie na zachód od Serocka awangardę 30 konfederatów zakroczymskich. K. z resztą swych wojsk oraz konfederacjami: płocką i wyszogrodzką, uchodząc przed Drewiczem, przeszedł w okolicach Wyszogrodu na lewy brzeg Wisły, zabierając ze sobą wszystkie promy i przewozy. W październiku działał wspólnie z niewielkimi oddziałami marszałków: Jana Szczawińskiego łęczyckiego, Józefa Lasockiego czerskiego, Seweryna Malewskiego wyszogrodzkiego i Franciszka Stępowskiego marszałka ziemi sochaczewskiej. Celem połączonych marszałków było ubezpieczanie świeżo powstałych konfederacji pruskich przez paraliżowanie aktywności garnizonu rosyjskiego w Toruniu. Wówczas, pod wpływem zapewne tych marszałków, K. dał się przekonać do politycznego programu Adama Krasińskiego, ale w zjeździe bielskim i przy organizowaniu Generalności udziału nie brał. Ok. 15 XI K. wespół z Sawą-Calińskim rozbił w Koźniewie, na pograniczu ziem ciechanowskiej i zakroczymskiej, oddział rosyjski liczący ok. 300 ludzi. Konfederaci zdobyli wszystkie bagaże i «brykę srebrem naładowaną». W kilkanaście dni później (ok. 27 XI) obaj po doskonale, jak i poprzednio, obmyślonej zasadzce, odnieśli znów znaczny sukces nad pułkownikiem Czertoryżskim w okolicach Mławy.
 
Gdy Generalność zarządziła koncentrację wojsk konfederackich pod dowództwem Adama Szaniawskiego, K. podążył w grudniu w Sandomierskie, a stamtąd w Sieradzkie. Działał wówczas wspólnie z konfederacjami sochaczewską, wyszogrodzką i regimentarzem wielkopolskim Jakubem Ulejskim. W styczniu 1770 r. przebywał z całym obozem Szaniawskiego w Kaliskiem. Gdy konfederaci zdecydowali się na przyjęcie spotkania z Drewiczem i K. Rönnem, Szaniawski 21 I ruszył z Kalisza, wysławszy w awangardzie K-ego z 900 ludźmi. Drewicz pozorując odwrót wciągał konfederatów na dogodne dla Rosjan pozycje. K. żwawo następował, zmuszając do ucieczki odwody rosyjskie na Staw i Wartę. Tu udało mu się w dniu następnym wyciąć zaskoczoną placówkę 20 kozaków. Dn. 23 I pod Dobrą doszło do największej i najkrwawszej bitwy w dziejach konfederacji. K. z Szaniawskim bronili lewego skrzydła, walcząc przez wiele godzin «mężnie i odważnie». Gdy jednak załamało się prawe skrzydło, gdzie dostał się do niewoli dzielny Malewski i gdy następnie skłuty Szaniawski i postrzelony K. podzielili los kolegi, bitwa zakończyła się klęską konfederatów. Rannych marszałków kurowali w swym kolegium jezuici kaliscy. Po czym 25 II przewieziono ich do Warszawy, gdzie przesłuchiwani byli przez posła rosyjskiego K. Wołkońskiego i generała Weymarna. Interweniowała o ich uwolnienie w ambasadzie rosyjskiej Komisja Wojskowa i Wołkoński skłonny był wymienić ich za dwóch braci, Jana i Michała Grabowskich, kalwinów, pochwyconych właśnie przez konfederatów. Gdy jednak Grabowscy zostali wypuszczeni przez Józefa Bierzyńskiego, K-ego z obu kolegami po kilku miesiącach, 22 VIII 1770 r., zesłano przez Kijów na Syberię do Kazania.
 
Powrócił do kraju na przełomie 1773/4 r. W karierze urzędniczej doszedł jedynie do godności podsędka wyszogrodzkiego (1782). Z ziemi wyszogrodzkiej był posłem w r. 1786 oraz sędzią sejmowym z księstwa Mazowieckiego, a następnie w r. 1788 takimże sędzią w kadencji piątej (1 VI –30 X). W r. 1789 z ramienia Sejmu Czteroletniego został komisarzem do oznaczenia dochodu z dóbr ziemskich i duchownych w ziemi wyszogrodzkiej. Ożeniony z Marianną Miszewską, zostawił dwie córki i trzech synów, z których Leonard (1804–1900) był oficerem W. P.
 
Boniecki; Niesiecki; Uruski; Wielądek W., Heraldyka, W. 1798 V; – [Jaubert], Histoire des révolutions de Pologne, W. 1775 II 127; [Kaczkowski S.], Wiadomości o konfederacji barskiej, P. 1843 s. 156; Konopczyński, Konfederacja barska, I–II; tenże, Krwawe dni nad górną Wartą, Ł. 1930 s. 28–9; Pietruszewski A., Generalisimus kniaź Suworow, Pet. 1884 I 80–1; Schmitt H., Dzieje panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, Lw. 1880 III 379; – Konstytucje sejmu ekstraordynaryjnego warszawskiego… 1773–1775, W. 1775 II 209; Lubomirski S., Pamiętniki, Wyd. W. Konopczyński, Lw. 1925; Materiały do dziejów wojny konfederackiej 1768–1774 r., Wyd. W. Konopczyński, Kr. 1931; Politische Correspondenz Friedrichs des Grossen, Berlin 1903 XXIX; Vol. leg., VIII 336, IX 31, 32, 86; Źródła…, Wyd. H. Schmitt., Lw. 1884 s. 62, 63; – „Thornische Wöchentliche Nachrichten” 1769 s. 334, 349, 358, 1770 s. 55, 76, 90, 393; – B. Jag.: rkp. nr 6672 k. 77, 78, 122v.–123, nr 6673 k. 23–26, 48, 58, 432, 474; B. Narod. w W.: rkp. nr Col. aut. F IV 117, nr 157/2, BOZ nr 1329 s. 39; B. Czart.: rkp. nr 832 s. 336, nr 941 s. 391, nr 942 s. 463, 687; B. Ossol.: rkp. nr 586, nr 587; Arch. Państw. w L.: Zbiory Bartoszewiczów, Teki Wessla rkp. 134 s. 72–73; WAP w Gd.: rkp. 300, 29 nr 231 k. 478; B. Kórn.: rkp. nr 908 s. 482, nr 1091; Zbiory Zak. Dok. IH PAN w Kr.: Lauda Zakroczymskie; AGAD: rkp. 234/282 k. 60; B. Krasińskich w W.: rkp. nr 3117 k. 17, 24, 49v., 62, 81, 85v., nr 3923 k. 386, 387, 413, 418, 476v., nr 4040 k. 12 (w odpisach autora).
 
 
Wacław Szczygielski
 
 
 
 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Chrzciciel Śniadecki

1756-08-29 - 1830-11-09
astronom
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.